Thị trường Việt Nam đang đứng trước ngưỡng cửa của một làn sóng đầu tư khổng lồ vào lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI), một động thái được giới chuyên gia đánh giá là có khả năng định hình lại bức tranh kinh tế số quốc gia trong thập kỷ tới. Theo những thông tin nóng hổi vừa được cập nhật, một liên minh các tập đoàn công nghệ và quỹ đầu tư hàng đầu thế giới đang lên kế hoạch rót hàng tỷ USD vào Việt Nam, tập trung vào các dự án nghiên cứu, phát triển và ứng dụng AI trên quy mô lớn.
Nguồn tin đáng tin cậy cho biết, trọng tâm của làn sóng đầu tư này không chỉ dừng lại ở việc thành lập các trung tâm nghiên cứu R&D quy mô quốc tế, mà còn bao gồm việc xây dựng hạ tầng dữ liệu tiên tiến, hỗ trợ phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp công nghệ trong nước và thúc đẩy ứng dụng AI vào các ngành công nghiệp mũi nhọn. Đây được xem là một bước đi chiến lược nhằm khai thác tiềm năng to lớn của Việt Nam về nguồn nhân lực trẻ, năng động cùng với sự quyết tâm của Chính phủ trong việc thúc đẩy chuyển đổi số và phát triển nền kinh tế dựa trên tri thức.
Giới phân tích tài chính nhận định, quy mô và tính chất của đợt đầu tư này vượt xa những gì Việt Nam từng chứng kiến trong lĩnh vực công nghệ cao. Nó không chỉ là sự dịch chuyển vốn đơn thuần, mà còn là sự chuyển giao công nghệ, bí quyết quản lý và kinh nghiệm phát triển sản phẩm ở đẳng cấp toàn cầu. Các lĩnh vực được kỳ vọng sẽ hưởng lợi trực tiếp bao gồm tài chính ngân hàng (ứng dụng AI trong phân tích rủi ro, dịch vụ khách hàng), y tế (chẩn đoán hình ảnh, phát hiện bệnh sớm), giáo dục (cá nhân hóa trải nghiệm học tập), sản xuất (tối ưu hóa quy trình, tự động hóa) và đặc biệt là thương mại điện tử và kinh doanh trực tuyến (phân tích hành vi người dùng, tối ưu hóa quảng cáo).
Việc các ông lớn công nghệ toàn cầu đặt chân sâu hơn vào Việt Nam thông qua kênh đầu tư AI cũng được xem là tín hiệu tích cực cho thị trường chứng khoán, đặc biệt là nhóm cổ phiếu công nghệ và các doanh nghiệp có liên quan đến hệ sinh thái số. Kỳ vọng về sự tăng trưởng vượt bậc của các công ty này trong tương lai có thể thu hút dòng vốn mạnh mẽ từ cả nhà đầu tư trong nước và quốc tế. Tuy nhiên, các chuyên gia cũng cảnh báo về sự cần trọng, bởi không phải doanh nghiệp nào cũng có đủ năng lực để tiếp thu và tận dụng hiệu quả làn sóng công nghệ mới này.
Để thực sự biến cơ hội vàng này thành động lực phát triển bền vững, Việt Nam cần giải quyết hàng loạt thách thức không nhỏ. Đầu tiên và quan trọng nhất là vấn đề nguồn nhân lực chất lượng cao. Mặc dù có lực lượng lao động trẻ dồi dào, nhưng số lượng chuyên gia, kỹ sư và nhà khoa học có trình độ chuyên sâu về AI vẫn còn hạn chế. Việc đào tạo, thu hút và giữ chân nhân tài trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu là một bài toán cấp thiết. Các trường đại học, viện nghiên cứu cần có những đột phá trong chương trình giảng dạy và hợp tác quốc tế để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của thị trường.
Thách thức thứ hai nằm ở hạ tầng công nghệ và dữ liệu. Phát triển AI đòi hỏi năng lực xử lý dữ liệu khổng lồ và hạ tầng điện toán đám mây mạnh mẽ. Việc đầu tư vào trung tâm dữ liệu, mạng lưới băng thông rộng tốc độ cao và đảm bảo an ninh mạng là điều kiện tiên quyết. Bên cạnh đó, việc xây dựng các bộ dữ liệu lớn, chất lượng cao và minh bạch cho mục đích nghiên cứu và phát triển AI cũng là một nhiệm vụ cần ưu tiên.
Khung pháp lý cũng là một yếu tố then chốt. Sự phát triển nhanh chóng của AI đặt ra nhiều vấn đề mới liên quan đến đạo đức, quyền riêng tư dữ liệu, trách nhiệm pháp lý và quy định về sử dụng AI trong các lĩnh vực nhạy cảm. Việc xây dựng một hành lang pháp lý linh hoạt, vừa tạo điều kiện cho đổi mới sáng tạo, vừa bảo vệ quyền lợi của người dân và đảm bảo an ninh quốc gia là vô cùng quan trọng. Chính phủ cần nhanh chóng hoàn thiện các quy định, chính sách để theo kịp tốc độ phát triển của công nghệ.
Đối với các doanh nghiệp trong nước, đây là cơ hội để học hỏi, hợp tác và vươn lên. Tuy nhiên, nó cũng tạo ra áp lực cạnh tranh gay gắt. Các doanh nghiệp cần chủ động tìm hiểu, đầu tư vào R&D, nâng cao năng lực công nghệ và tìm kiếm những ngách thị trường riêng để không bị bỏ lại phía sau. Việc hợp tác với các tập đoàn nước ngoài, tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu trong lĩnh vực AI có thể là con đường hiệu quả để tiếp cận công nghệ và mở rộng thị trường.
Sóng đầu tư AI khổng lồ đang đến không phải là một hiện tượng nhất thời. Đó là xu hướng tất yếu của kỷ nguyên số. Việc Việt Nam đón nhận dòng vốn này với sự chuẩn bị kỹ lưỡng và tầm nhìn chiến lược sẽ quyết định liệu đây có thực sự là “cơ hội vàng” để bứt phá hay chỉ là một “thách thức khó lường” trong hành trình hội nhập và phát triển. Thành công sẽ phụ thuộc vào sự phối hợp đồng bộ giữa Nhà nước, doanh nghiệp và hệ thống giáo dục để tạo ra một môi trường thuận lợi nhất cho AI phát triển và đóng góp vào sự thịnh vượng chung. Cuộc đua trí tuệ nhân tạo đã bắt đầu, và Việt Nam đang có cơ hội để trở thành một trong những người dẫn đầu trong khu vực. Thị trường tài chính, các nhà đầu tư và toàn thể cộng đồng công nghệ đang nín thở chờ đợi những bước đi tiếp theo, kỳ vọng vào một tương lai số tươi sáng hơn cho đất nước.
