Tình hình tại Ấn Độ liên quan đến nhóm người Việt Nam được cho là đi tu tập theo hạnh đầu đà, từng đồng hành cùng Minh Tuệ, đang diễn biến phức tạp. Theo các nguồn tin tại chỗ, cảnh sát Ấn Độ đã liên tục triệu tập, kiểm tra giấy tờ và thậm chí tạm giữ một số thành viên trong đoàn do Phước Nghiêm dẫn dắt. Điều này dấy lên nhiều câu hỏi về hoạt động của nhóm tại quốc gia linh thiêng này, đồng thời làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến hình ảnh tu tập từng được biết đến qua hành trình của Minh Tuệ.
Các vụ việc liên quan đến nhóm này không còn là cá biệt mà đang trở thành xu hướng truy quét có hệ thống. Khoảng 20 người trong đoàn được cho là đã bị yêu cầu trình diện hoặc tạm giữ để làm rõ danh tính và giấy tờ cư trú. Vấn đề đặt ra là vì sao một nhóm tu hành lại trở thành mục tiêu chú ý của cảnh sát Ấn Độ? Có hai giả thuyết chính đang được bàn luận.
Thứ nhất, nhóm này có thể đã vi phạm các quy định về lưu trú và hoạt động tôn giáo tại Ấn Độ. Dù là đất nước dân chủ, Ấn Độ rất nghiêm ngặt trong việc giám sát các tổ chức nước ngoài, đặc biệt là các hoạt động mang màu sắc tôn giáo, có nguy cơ tụ tập đông người, kích động cộng đồng hoặc biến tướng thành truyền đạo trái phép. Việc nhóm này thường xuyên tụ tập, hát khẩu hiệu, livestream ồn ào tại các địa điểm linh thiêng có thể đã vượt ranh giới tu tập thông thường, đi vào vùng cấm mà luật pháp sở tại không cho phép.
Thứ hai, tình trạng hiện tại có thể là hệ quả từ mâu thuẫn nội bộ giữa những người Việt Nam đang có mặt tại Ấn Độ, đặc biệt là sự tranh giành giữa các nhóm YouTuber thân Phước Nghiêm và phe ủng hộ anh Đoàn Văn Báo. Thay vì đưa tin trung thực, nhiều YouTuber được cho là đã biến xứ Phật thành đấu trường thị phi, tranh cãi, thậm chí xô xát nơi công cộng để câu view và giành ảnh hưởng. Khi người Việt tự biến mình thành các phe phái truyền thông đánh nhau giữa đường phố, việc chính quyền Ấn Độ can thiệp để đảm bảo trật tự là điều khó tránh khỏi.
Đáng chú ý, Phước Nghiêm, người đang dẫn đoàn, bị nghi ngờ không có tư cách pháp lý hợp lệ để đại diện cho bất kỳ tổ chức tôn giáo nào tại Ấn Độ. Ông không phải là tu sĩ thuộc Giáo hội Phật giáo Ấn Độ, cũng không có tư cách pháp nhân. Việc ông đưa một nhóm đông người đi tu ở nước ngoài và tự nhận là đại diện tăng đoàn Minh Tuệ có thể là lỗ hổng pháp lý khiến nhóm bị điều tra.
Sự vắng bóng của Minh Tuệ, người từng được xem là linh hồn của hành trình tu hạnh đầu đà, đã tạo ra khoảng trống. Trong khoảng trống ấy, Phước Nghiêm nổi lên dẫn dắt đoàn. Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng đây không còn là hành trình tâm linh đơn thuần mà là cuộc chơi của hình ảnh và nội dung số. Các YouTuber chia làm hai phe rõ rệt: một phe ủng hộ Phước Nghiêm, xem ông là người kế thừa con đường của Minh Tuệ; phe còn lại nghiêng về phía anh Đoàn Văn Báo, người từng đồng hành sâu sắc và đưa ra nhiều tiết lộ gây chấn động, cho rằng tăng đoàn hiện tại bị điều khiển, lạc khỏi lý tưởng ban đầu và hình ảnh Minh Tuệ có thể đang bị lợi dụng.
Mâu thuẫn giữa các nhóm YouTuber đã dẫn đến những cảnh tượng đau lòng tại các thánh tích Phật giáo, nơi người Việt tranh cãi gay gắt, chửi bới, xô đẩy, thậm chí có dấu hiệu ẩu đả ngay trước máy quay. Những sự việc này được livestream công khai, thu hút sự chú ý lớn và khiến cảnh sát Ấn Độ không thể ngồi yên. Tăng đoàn từ chỗ là những hành giả thầm lặng giờ đây bị khoác lên lớp vỏ thị phi, bất ổn. Người dân địa phương nhìn họ như một nhóm người lạ ồn ào, có mùi tranh đấu.
Dư luận ngày càng hoài nghi liệu Phước Nghiêm có đang mượn danh nghĩa bảo vệ Minh Tuệ để tạo vỏ bọc cho một tổ chức không rõ ràng về tài chính và pháp lý. Việc liên tục xuất hiện cảnh đoàn khất thực với truyền thông bủa vây, những video dàn dựng cảm xúc cho thấy dấu hiệu lợi dụng tín ngưỡng để xây dựng thương hiệu cá nhân hoặc gây quỹ không minh bạch.
Tình trạng hỗn loạn này không chỉ làm tổn hại đến tăng đoàn mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến hình ảnh Phật giáo Việt Nam tại nước ngoài. Chính quyền Ấn Độ đang siết chặt việc cấp phép cư trú, kiểm tra hoạt động tôn giáo của người Việt và theo dõi các đoàn liên quan. Đây là hậu quả nghiêm trọng mà đến nay chưa ai đứng ra nhận trách nhiệm. Cái giá của sự mê mờ, của những cuộc tranh giành lợi ích dưới danh nghĩa tu tập, đang khiến hình ảnh đẹp đẽ từng được tạo dựng bởi Minh Tuệ bị lu mờ bởi thị phi và rắc rối pháp lý nơi đất khách.
